Zezwolenie na pobyt (karta pobytu) dla obywateli Ukrainy po nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy

Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta 25 stycznia 2023 r. Nowe przepisy dotyczą między innymi procedury uzyskania zezwolenia na pobyt (karta pobytu) przez obywateli Ukrainy, którzy przebyli do Polski po 24 lutego 2022 r.

Czy obywatele Ukrainy będą mogli starać się o zezwolenie na pobyt (karta pobytu) po wprowadzeniu zmian w specustawie?

Z wejściem w życie zmian, nie wszyscy Ukraińcy będą mogli starać się o zezwolenie na pobyt w Polsce. Spowodowano to, uchyleniem art. 38 specustawy, który umożliwiał ubieganie się o zezwolenie na pobyt (karta pobytu) z pominięciem wymogów przewidzianych ustawą o cudzoziemcach. Teraz wprowadzono możliwość ubiegania się o zezwolenie na pobyt przez obywateli Ukrainy, objętych zakresem specustawy  tylko w celu wykonywania pracy, wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub celu prowadzenia działalności gospodarczej. Jednak trzeba zwrócić uwagę, że składać wnioski o zezwolenie na pobyt (karta pobytu) będzie można dopiero od dnia 1 kwietnia 2023 r.

W sytuacji gdy obywatelowi Ukrainy zostanie udzielone zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (karta pobytu) jego pracodawca będzie zobowiązany powiadomić właściwy urząd pracy o zatrudnieniu takiego cudzoziemca w terminie 14 dni do dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy lub daty doręczenia decyzji o udzieleniu zezwolenia. 

Dla Ukraińców objętych specustawą, została przedłużona ważność dokumentów pobytowych. Termin ważności kończy się dnia 24 sierpnia 2023 r. i dotyczy takich przypadków i dokumentów jak:

• zezwolenia na pobyt czasowy;
• wizy krajowe;
• terminy na opuszczenie terytorium Polski oraz terminy dobrowolnego powrotu;
• ruch bezwizowy;
• wizy Schengen;
• wizy i dokumenty pobytowe wydane przez inne kraje Strefy Schengen,
• dokumenty „zgoda na pobyt tolerowany”
• ważność polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca.

Od dnia przybycia na terytorium RP, obywatel Ukrainy będzie miał 30 dni na złożenie wniosku o nadanie numeru PESEL. Po uzyskaniu numeru PESEL pobyt obywatela Ukrainy na terytorium RP będzie uznany za legalny. Dokument elektroniczny diia.pl uprawnia jego posiadacza, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy zewnętrznej obszaru Schengen, oraz wielokrotnego przekraczania granic wewnętrznych i do pobytu w innych państwach obszaru Schengen.

Uchylenie przepisów ustawy „covidowej”, przedłużających pobyt cudzoziemców w Polsce

W ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095, z późn. zm.10) uchyla się art. 15z–15z3, art. 15z6, art. 15zd, art. 15zzza i art. 15zzzb. Oznacza to, że zostały uchylone przepisy, które przedłużały legalny pobyt cudzoziemców w Polsce, termin na złożenie wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy (karta pobytu) oraz termin na opuszczenie terytorium Polski i termin dobrowolnego powrotu.

Zmiana ta wchodzi w życie z dniem 24 sierpnia 2023 r. i dotyczy wszystkich cudzoziemców w Polsce.

Zmiany  dotyczące finansowania pomocy socjalnej dla obywateli Ukrainy

Pomoc socjalna przysługuje obywatelom Ukrainy objętym zakresem specustawy i obejmuje zakwaterowanie oraz całodzienne wyżywienie. Jednak jej udzielenie będzie nie dłużej niż przez 120 dni od dnia wjazdu do Polski. Po upływie tego okresu, pomoc może być zapewniona w przypadku pokrycia przez obywatela Ukrainy  50 % kosztów tej pomocy, ale nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie. Po upływie 180 dni od dnia pierwszego wjazdu obywatela Ukrainy, pomoc może być zapewniona w przypadku pokrycia 75% kosztów tej pomocy, nie więcej niż 60 zł za osobę dziennie. Nie będą ponosić kosztów następne kategorie osób:

• niepełnosprawni oraz osoby sprawujący nad nimi opiekę;
• kobiety w ciąży;
• osoby wychowujący dziecko do 12 miesiąca życia;
• osoby, które ukończyły 60 (kobiety) lub 65 (mężczyźni) lat;
• znajdujący się w trudnej sytuacji, uniemożliwiającej ich udział w kosztach pomocy;
• osoby samotnie sprawujący opiekę nad więcej niż dwojgiem dzieci;
• małoletni oraz opiekuni tymczasowych małoletnich, którzy przybyli do Polski bez opiekuna faktycznego lub którzy byli umieszczeni w ukraińskiej pieczy zastępczej.

Trzeba zaznaczyć, że obowiązek poniesienia 50% kosztów pomocy powstanie z dniem 1 marca 2023 r., a obowiązek poniesienia 75% kosztów  wejdzie w życie z dniem 1 maja 2023 r. 

Przydatne linki: 

Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw